Arka fon
Arka Plan
​
Ä°klim deÄŸiÅŸikliÄŸi, Avrupa kıtasındaki orman aÄŸacı türleri için büyük sorunlar oluÅŸturmaktadır. Devam eden küresel ısınma, türlerin habitatlarında temel ekolojik deÄŸiÅŸikliklere neden olacak ve Avrupa aÄŸaç türlerini artan kuraklık olaylarıyla karşı karşıya bırakacaktır.
​
Bununla birlikte, aÄŸaç türleri tekdüze biyolojik birimler deÄŸildir, doÄŸal seçilim yoluyla yerel ortamlara adapte olmuÅŸ, farklı tür içi genetik ekotiplere evrilmiÅŸlerdir. Kökeni farklı ekolojik koÅŸullardan olan soylar, çevresel deÄŸiÅŸikliklere tepki verme yeteneklerine göre deÄŸiÅŸen morfolojik veya fenolojik özelliklerinde farklılıklar gösterebilir. Sonuç olarak, tohum kaynaklarının kökeni, türün ekolojik büyüklüÄŸü (yani, bir organizmanın yaÅŸayabileceÄŸi ve iÅŸlev görebileceÄŸi çevresel koÅŸulların aralığı) içinde adaptasyon seviyeleri sergiler ve yeniden aÄŸaçlandırmalarda kullanılan alana özgü tohum kaynaklarının seçimi, sürdürülebilir orman yönetiminin önemli bir parçasıdır ve iklim kaynaklı uyumsuzluÄŸun azaltılmasında anahtar iÅŸleve sahiptir.
​
Sürdürülebilir yeniden aÄŸaçlandırma stratejileri, bu nedenle, ekilen alan koÅŸullarına uyması gereken ve gelecekteki iklime uyum saÄŸlamak için uygun genetik bilgileri içermesi gereken elveriÅŸli tohum kaynaklarının seçimini dikkate almalıdır. Ä°klim deÄŸiÅŸikliÄŸinin, aÄŸaç türlerinin oluÅŸum süresine kıyasla kısa bir zaman ölçeÄŸinde büyük çevresel deÄŸiÅŸikliklere yol açması beklendiÄŸinden, aÄŸaç popülasyonlarının doÄŸal adaptasyon süreçleri, orman iÅŸlevleri üzerindeki olumsuz sonuçları telafi edecek kadar hızlı olmayabilir.
AÄŸaçlandırmada karar verme çemberi
Sürdürülebilir orman yönetimi, yeniden aÄŸaçlandırmalar için gelecekteki saha koÅŸullarını karşılayan uygun tohum kaynağı seçimini içermelidir. AÅŸağıdaki ÅŸekil, yeniden aÄŸaçlandırma planı için basitleÅŸtirilmiÅŸ bir karar verme yolunu göstermektedir.
Orman yöneticilerinin iklim deÄŸiÅŸikliÄŸine tepki vermesi gerekliliÄŸine raÄŸmen, orman üreme materyalinin (FRM) transferine yönelik yerel kılavuzlar, hala esas olarak bölgesel ve statik tohum kaynaklarına odaklanmaktadır. Bunlar, çoÄŸunlukla otokton ve coÄŸrafi olarak yakın popülasyonları önerirler çünkü bu popülasyonların mevcut yerel iklime adapte olması beklenir. Bununla birlikte, bu tür popülasyonlar fenotipik olarak seçilir ve bu nedenle genellikle en verimli topraklarda büyürler. Peki, bu tür avantajlı ve günümüz çevre koÅŸullarına uyum saÄŸlamış olan popülasyonlardan FRM kullanmak, beklenen iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi ile baÅŸ edebilecek ormanlar oluÅŸturmak için ne kadar anlamlıdır?
Alternatifler nelerdir?
​
Orman üreme materyali (FRM)
​
Bir aÄŸacın ekim ve dikim gibi yapay rejenerasyon için kullanılabilen herhangi bir parçası. ÇoÄŸu durumda bu terim, tohum ve fideleri ifade eder. FRM'nin pazarlanması ve kullanımı, kalite kriterleri ve izlenebilir veri toplama da dahil olmak üzere Avrupa ve uluslararası mevzuatlar tarafından düzenlenmektedir.
Daha fazla bilgi için EUFORGEN FRM bilgi kitapçığına bakınız.
Ä°klime baÄŸlı genetik uyumsuzluÄŸu azaltmak için, önceden adapte olmuÅŸ genlerin sıklığının arttırılması (yani, önceden adapte olmuÅŸ FRM'nin transferi olarak uygulanır), orman stabilitesini arttırmak için umut verici bir araç olarak deÄŸerlendirilmektedir. Bu konseptler, daha sıcak ve daha kurak bir iklimle iliÅŸkili olan kaynak popülasyonları belirtmek için çoÄŸunlukla biyoiklimsel modellere dayanmaktadır. Bu kaynak popülasyonlar, gelecekte benzer iklim özelliklerine sahip olacak türlerin yayılış alanı içindeki alanlarda aÄŸaçlandırmaya hizmet edebilir.
(i) FRM'nin sınırlı bir bölgesel ölçekte yer deÄŸiÅŸtirmesi, (ii) çeÅŸitli popülasyonlardan uygun tohumların karıştırıldığı ve yer deÄŸiÅŸtirdiÄŸi birleÅŸik bir yaklaşım ("karıştır ve eÅŸleÅŸtir") veya (iii) çok yüksek adaptasyon potansiyeline sahip popülasyonları temsil ettiÄŸi varsayılarak, çok yüksek genetik çeÅŸitliliÄŸe sahip FRM kullanımı gibi çeÅŸitli FRM transfer stratejileri geliÅŸtirilmiÅŸtir. Tüm bu yaklaşımların ortak bir yanı vardır: Hepsi genetik çeÅŸitlilik, adaptif mekanizmalar, uyum baÅŸarısı ile ilgili karakterler ve habitat özellikleri hakkında ayrıntılı bilgi gerektirirler.
ACORN'da, hem bölgesel hem de bölgeler arası (kıtasal) ölçeklerde kuraklığa adapte olmuÅŸ popülasyonları belirlemek için ortak bahçe denemeleriyle birlikte, genetik ve genomik araçların kullanılmasını öneriyoruz. Bu bilgi, iklim deÄŸiÅŸikliÄŸinin etkilerini azaltmak amacıyla gelecekteki tohum kaynakları olarak bu tür popülasyonların seçilmesi için bir temel teÅŸkil edecektir.
ACORN özellikle aÅŸağıdaki araÅŸtırma sorularını gündeme getirmektedir:
​
-
Bölgesel ve bölgeler arası ölçekte kuraklık toleransı için doÄŸal seçilime uÄŸrayan geçen genler ve genomik bölgeler var mı?
​
-
Ä°klimsel olarak farklı bölgeler içinde ve bölgeler arasında kuraklık adaptasyonuna ait ortak izler var mı?
​
-
Bölgesel ve bölgeler arası ölçekte kuraklık tepkilerinde yer alan karakterlerin ardındaki genomik mekanizmaları bulabilir miyiz?
​
-
Bölgesel ve/veya bölgeler arası ölçekte FRM transferi gelecekteki ormanların uyum kapasitesini önemli ölçüde artıracak mı?
​
-
Adaptif kapasite açısından faydaları artırmak ve uyumsuzluk riskini en aza indirmek için hangi FRM transferi stratejisi en uygunudur?
